سرطان دهانه رحم در زنان
علائم سرطان دهانه رحم
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- خونریزی واژن در بین عادات ماهیانه
- خونریزی بعد از یائسگی
- خونریزی و یا درد در هنگام داشتن رابطه جنسی با همسر
علت سرطان دهانه رحم
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یک گروه بزرگ از ویروسها میباشد.
حدود 40 نوع از این ویروسها می توانند نواحی تناسلی را آلوده کنند و برخی باعث سرطان دهانه رحم میشوند.
عفونت HPV تناسلی، معمولا خود به خود درمان میشود.
اگر یکی از این عفونتها مزمن و طولانیمدت شود، میتواند در سلولهای گردن رحم تغییراتی را ایجاد کند و این تغییرات منجر به سرطانی شدن آن ناحیه گردد.
حدود 90 درصد سرطانهای دهانه رحم، به دلیل عفونت HPV میباشند.
معمولا عفونت HPV، علائمی ندارد و خود به خود از بین میرود.
برخی از انواع HPVها باعث زگیلهای تناسلی میشوند؛ اما این انواع مانند انواعی که باعث سرطان دهانه رحم میشوند، نمیباشند.
حتی اگر زگیل های تناسلی را درمان نکنید، تبدیل به سرطان نمیشوند.
این انواع می توانند بدون ایجاد هیچ علائمی، سالیان سال در بدن باقی بمانند.
برای تشخیص اولیه این سرطان از تست پاپ اسمیر استفاده میشود
چگونه HPV موجب سرطان دهانه رحم میشود؟
اگر یکی از گونههای خطرناک HPV در بدن وجود اشته باشد، موجب میشود سلولهای غیرطبیعی در دهانه رحم رشد کنند.
این تغییرات پیش سرطانی به معنای داشتن سرطان دهانه رحم نمی باشد.
اما با گذشت زمان، سلولهای غیرطبیعی ممکن است سرطانی شوند.
عوامل خطر سرطان دهانه رحم
- زنان سیگاری
- زنانی که دارای چندین بچه هستند.
- زنانی که برای مدت زمان طولانی از قرص های ضدبارداری استفاده میکنند.
- زنانی که نسبت به HPV مثبت میباشند (یعنی دارای این ویروس در بدن خود هستند) و یا آنهایی که دارای سیستم ایمنی ضعیف میباشند.
تشخیص اولیه سرطان دهانه رحم
برای تشخیص اولیه این سرطان از تست پاپ اسمیر استفاده میشود.
از سن 21 سالگی، زنان باید تست پاپ اسمیر را هر سه سال یک بار انجام دهند.
از سن 30 تا 65 سالگی، زنان باید هم تست پاپ اسمیر و هم HPV را انجام دهند.
بعد از تزریق واکسن HPV، تست پاپ اسمیر را انجام دهید، زیرا تمامی سرطانهای دهانه رحم را بوسیله آن جلوگیری نمیشود.
اگر جواب تست پاپ اسمیر غیرعادی بود، چه باید انجام داد؟
شما باید دوباره این تست را انجام دهید.
پزشک ممکن است کولپوسکوپی (آزمایشی با بزرگنمایی زیاد) و یا بیوپسی را برای مشاهده تغییرات در دهانه رحم توصیه کند.
اگر سلولهای غیرطبیعی، پیش سرطانی شده باشند، میتوان آنها را از بین برد.
تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم: آزمایش DNA
در برخی موارد و در زنان 30 ساله، پزشک تست DNA را به همراه تست پاپ اسمیر پیشنهاد میکند.
این آزمایش وجود انواع خطرناک HPV را بررسی میکند.
این آزمایش برای تمامی زنانی که تست پاپ اسمیر آنها غیرعادی باشد، توصیه میشود.
تشخیص سرطان دهانه رحم: بیوپسی
بیوپسی یا نمونهبرداری، شامل برداشتن قسمتی از بافت دهانه رحم و بررسی آزمایشگاهی آن میباشد.
در بیشتر نمونهها، بیوپسی با یک بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام میشود.
مراحل پیشرفت سرطان دهانه رحم
- مرحله 0 ، نشاندهنده این است که سلولهای سرطانی فقط در سطح دهانه رحم وجود دارند.
بیشتر سرطانهای مهاجم را به چهار مرحله تقسیم بندی میکنند:
- مرحله 1، هنگامی است که تومور سرطانی به خارج دهانه رحم انتشار نیافته است.
- مرحله 2، هنگامی است که تومور به قسمت بالای واژن انتشار یافته است.
- مرحله 3، هنگامی است که تومور به قسمت پایین واژن انتشار یافته و موجب مسدود کردن جریان ادرار شده باشد.
- مرحله 4، هنگامی است که تومور به مثانه و رکتوم (مقعد) رسیده باشد و یا سلولهای سرطانی در قسمتهای مختلف بدن پخش شده باشند و تومورهای جدیدی را تشکیل داده باشند.
زنانی که دچار سرطان دهانه رحم شده اند، غالبا با پرتودرمانی و شیمی درمانی درمان میشوند
راههای درمان سرطان دهانه رحم
1- جراحی: اگر سلولهای سرطانی وارد مرحله 2 نشده باشند، برای برداشتن هر بافتی که ممکن است شامل سرطان باشد، جراحی توصیه میشود. این جراحی به نام هیسترکتومی میباشد که از این طریق دهانه رحم و رحم و برخی بافتهای اطراف آن را برمیدارند. جراح ممکن است لولههای فالوپ، تخمدانها و غدد لنفاوی نزدیک تومور را نیز بردارد.
2- رادیوتراپی (پرتودرمانی): پرتودرمانی خارجی اشعه X برای نابودی سلولهای سرطانی استفاده میکند. همچنین، سلولهای باقیمانده سرطانی بعد از روش جراحی، با استفاده از پرتودرمانی نابود میشوند. در پرتودرمانی داخلی یا براکیتراپی، مواد رادیواکتیو را داخل تومور میکند.
زنانی که دچار سرطان دهانه رحم شده اند، غالبا با پرتودرمانی و شیمی درمانی درمان میشوند. عوارض جانبی پرتودرمانی عبارت است از: تعداد کم سلولهای خونی، احساس خستگی، ناراحتی معده، تهوع، استفراغ و مدفوع آبکی.
3- شیمی درمانی: در این روش از داروها استفاده میشود و در هر جای بدن که سرطان موجود باشد، داروها به آنجا میروند. هنگامی که سرطان دهانه رحم به اندامهای دیگر بدن پخش شود، شیمی درمانی از بهترین درمانها میباشد. عوارض جانبی شیمی درمانی شامل: خستگی، به راحتی کبود شدن پوست، ریزش مو، تهوع، استفراغ و کاهش اشتها میباشد.
جلوگیری از عوارض درمان های سرطان
درمانهای سرطان ممکن است باعث خستگی و یا کاهش اشتها نسبت به غذاها شوند. لذا چیزی که در این میان مهم است، رساندن مقدار کافی کالری به بدن برای حفظ وزن مناسب میباشد.
بهتر است شمایی که سرطان دارید، با یک متخصص تغذیه راجع به رژیم غذایی صحیح خود صحبت کنید.
فعال بودن نیز یکی از موارد مهم در درمان است. ورزشهای آرام میتواند انرژی شما را افزایش دهند و استرس و تهوع را در شما کاهش دهند.
با پزشک خود درباره فعالیت هایی که میتوانید انجام دهید، گفتگو کنید.
سرطان دهانه رحم و باردار شدن
غالبا در درمان این سرطان، رحم و گاهی تخمدان ها برداشته میشوند؛ بنابراین نمی توانید در آینده حامله شوید.
با این حال، اگر سرطان را خیلی زود درمان کنید، ممکن است پس از جراحی هنوز هم بتوانید بچه دار شوید.
یک جراحی که به نام رادیکال تراکلکتومی Radical Trachelectomy) نامیده میشود، میتواند دهانه رحم و بخشی از واژن را بردارد، در حالی که قسمت اعظم رحم را دست نخورده باقی بگذارد.
تزریق واکسن برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم
در حال حاضر، برای جلوگیری از دو نوع HPV که باعث سرطان دهانه رحم میشوند، واکسن تزریق میشود. این واکسنها نیاز به سه دوز در طی یک دوره شش ماهه دارند.
این واکسنها از عفونتهای مزمن HPV، زگیل تناسلی و 70 درصد سرطانهای دهانه رحم جلوگیری میکنند.
چه افرادی باید واکسن HPV را بزنند؟
این واکسنها تنها از عفونت HPV جلوگیری میکنند، ولی آن را درمان نمیکنند.
انجمن کنترل بیماریها، تزریق این واکسن را در سنین 11 تا 12 سالگی توصیه میکند.
این واکسن را میتوان از سن 13 سالگی تا 26 سالگی به دختران و زنان تزریق کرد.